Ubuntu Yazı Dizisi 1

Sizlere daha önce Ubuntu Yazı Dizisi ile İlgili Açıklama yapmıştım. Bugün 1. kısmını hazırladım. Aslında bana göre çok kısa bir yazı oldu. Bunun nedeni, gelecek tepkilere veya isteklere göre yazıyı çeşitlendirme veya arttırma gibi bir düşüncem olması. Eğer gereken ilgiyi görürse 2. yazı dizisini çıkarmayı elimden geldiğince çabuk yapacağım.

Bu arada yazıları yazarken kullandığım kaynaklar çoğunlukla ingilizce olacak. Yani İngilizce kaynaklardan derlediğim yazıları Türkçe’ye çeviriyorum. O yüzden yazılarda herhangi bir hata yapmışsam lütfen bildirin.

1- Kullanıcılar ve Dosya Sistemleri

Ubuntu Dosyalarla Nasıl Başa çıkar

1- Paths(Yol): Ubuntu’da sürücü harfleri yoktur. Bunun yerine dosya sistemindeki root, Windows’ta bilinen adıyla C:\, düz slaş (/) işaretiyle gösterilir.

Örneğin; Windows’ta C:\Documents and Settings\KullanıcıAdı\Belgelerim gibi bir yol, Ubuntu’da /home/kullanıcıadı/Documents gibi olacak. Aslında Windows’taki ters slaş(\) işaretini yapmak Ubuntu’dakine göre daha zordur. Bir süre kullanınca insan kısa sürede alışıyor.

2- Dosya ve Klasör İsimleri: Dosyalar ve klasör isimlerinde boşluklar olabilir, Windows’taki gibi, ama büyük/küçük harfler Linux’te önemlidir. Bir dosya birden fazla şekilde isimlendirilebilir.

Örneğin; Rapor.doc, RAPOR.doc, rapor.doc, RaPOR.doc gibi.

Windows’ta RAPOR.doc ile rapor.doc isimli iki dosya aynı klasör içinde bulunamaz. Bu dosya zaten var şeklinde bir uyarı alırsınız. Çünkü Windows, büyük harf ile küçük harf arasındaki farkı söyleyemez.

Buna ek olarak Ubuntu’da dosya ve klasör isimleri hemen hemen her türlü harf, sayı, veya sembol kullanılabilir.

2- Komut Geçmişi

Her komut yazışınızda, daha önceki yazdığınız komutlar hatırlanır. En son yazdığınız 500 komut kaydedilir. İsterseniz bu listeyi görmek için komut satırına history yazın.

Komutlar hatırlanır böylece tekrar kullanabilirsiniz. Listedeki komutları kullanmak için Ctrl+P tuşu ile yukarı çıkabilir veya Ctrl+N tuşu ile aşağıya, yani son yazdığınız komuta doğru inebilirsiniz.

Ayrıca, geçmiş listenizdeki komutları tekrar kullanmak için yanlarındaki numaraları da kullanabilirsiniz. Örneğin tekrar kullanmak istediğiniz komutun yanındaki numara 400 ise siz bu komutu çalıştırmak için !400 yazın.

Bir başka mükemmel ipucu daha: Örneğin uzun bir kopyalama(cp) komutu yazdınız, ve bunu tekrar kullanmak istiyorsunuz. !cp komutu size geçmiş listenizde cp ile başlayan en son satırı bulacak ve tekrar kullanmanızı sağlayacak.

Başka harika geçmiş kısayolları da var. 2 tane ünlem işareti (!!) ile yazdığınız son komutu tekrar kullanabilirsiniz. 1 ünlem 1 soru işareti (!?) ise geçmişteki, yakın zamanda yazılmış komutu otomatik olarak tamamlayıp kullanımıza sunar.

Örneğin; (burada kitaptaki yazarın örneğini veriyorum) !?upd komutunu kullanarak bilgisayarındaki geçmiş listesindeki 471. sıradaki sudo updatedb komutu çalışmış. Aynı komutu ben de yazıp denedim ve sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade ekrana yazıldı ve şifre soruyordu. Umarım olayı kavramışsınızdır. Yani kısacası !? işaretinden sonra yazılan kelime her ne ise o kelimenin geçtiği yakın zamanda kullanılan komutu ekrana getiriyor.

Aynı şekilde yine Uçbirim’de CTRL+R tuşuna basarsanız arama reverse-i-search şeklinde bir yazı ekrana gelecek. Buraya hangi komutu arıyorsanız onu yazın. Örnek olarak edit yazın. Yazmaya başladığınız anda her harfi yazışınızda en uygun komutu yanına yazacak. Bu şekilde geçmiş listenizdeki arama yapabilir ve aradığınız bir komut varsa onu bulup tekrar kullanabilirsiniz.

Daha bir çok geçmiş komutu var. Uçbirim’e man history yazarak man sayfasını okuyabilirsiniz.

Not: Bu arada konuları kendi kafama göre seçiyorum. Mümkün olduğunca okuyanları sıkmayacak tarzda ve işe yarar olanları seçmeye çalışıyorum. Büyük ihtimalle 2. Yazı dizisinde bazı Türkçe E-book veya PowerPoint sunumları olacak.

Kaynak: Ubuntu Pocket Guide